سبزی های دلال را تمیز کنید و تا جایی که ممکن است ساقه ها را دور بریزید زیرا ساقه نازکی دارند. (البته به جز نعناع با ساقه های ضخیم و سفت)

مقدار روغن نباتی به اندازه ای است که مقدار گشنیز زیاد و نعنا کم است. با افزایش مقدار نعناع در سبزی دلال رنگ سبزی تیره می شود و برعکس هر چه گشنیز بیشتر باشد رنگ سبزی دلال روشن تر می شود.

بعد از شستن سبزی، آن را چندین بار بشویید تا کاملا تمیز و ضد عفونی شود.

سبزیجات را در آبکش بریزید و بگذارید کاملا خشک شوند.

سابجی دلال را با سبزی خردکن یا غذاساز خرد کنید تا کاملا له شود و اثری از ساقه و برگ آن نمایان نباشد.

سبزی دلال را می توان بدون افزودن نمک بسته بندی کرد و در یخچال نگهداری کرد و در تهیه غذا استفاده کرد. همچنین می توانید نمک بیشتری را به مقدار کم اضافه کنید و در ظرف شیشه ای تمیز به مدت چند ماه در یخچال نگهداری کنید.

بعد از تهیه سبزی دلار، ماست دلخواه را اضافه کنید و به همراه غذای اصلی سرو کنید.

دو نکته مهم

افزودن نمک از خراب شدن و کپک زدن دلال سبزی جلوگیری می کند و مدت زمان بیشتری در یخچال نگهداری می شود.

اگر به گیاهان محلی دسترسی ندارید، می توانید به جای اوجی از ریحان و به جای سورگوم یا سمبر از نعناع استفاده کنید.

مقدمه ای بر موضوعات اثر سابجی دلال

1. گربه

یکی از مطالب سبزی دلال کوتکوتو است که در گیلان به آن خلوش نیز می گویند. کوتکوتو در بهار دارای برگهای جوان و ساقه کوتاه است و به مرور ساقه رشد می کند و گلهای صورتی رنگ می دهد. برگ های این گیاه از لحظه داشتن ساقه یک سانتی متری تا گلدهی قابل استفاده است. این سبزی طبع گرم دارد و نرم کننده و ملین است. کوتکوتو تقویت کننده معده است و ترکیب آن با رب انار نوشیدنی دارویی برای معده درد محسوب می شود.

2. بوی انجیر

از دیگر ترکیبات گیاهی دلال روغن انجیر است که دارای برگها و کرکهای نرم و لطیفی است. این گیاه دارای ساقه خشک و شکننده است و بوی خوبی دارد. انجیر شیرین بویی شبیه بوته مرزه دارد اما بوی آن کمتر از بوته مرزه است. این گیاه طبع گرمی دارد و مصرف آن با غذای سرد توصیه می شود.

ساعت من-چوچک

چوچاق که با نام های شوشاخ، شش شاخ، زولنگ، زونا و بوکناک نیز شناخته می شود، یکی از اجزای سبزی دال است که در فصول مختلف ظاهر متفاوتی دارد. در پاییز، برگ های این گیاه شبیه شاهی یا اسفناج غلیظ است که سطحی صاف دارد و ساقه آن به زمین نمی چسبد. گیاه چوچاق در فصل بهار شبیه بوته است و دارای برگ های نوک تیز است. پس از پایان دوره رشد برگ این گیاه، بوته ای خاردار با گل های آبی مایل به بنفش باقی می ماند. برگ های چوچک سفت است و طعم خاصی ندارد، اما به دلیل عطر فوق العاده ای که دارد در تهیه بسیاری از غذاها استفاده می شود.

4. آب (اعضای وحشی)

آجی یا پونه کوهی وحشی یکی از ترکیبات گیاهی دلال است که در گودال ها و زمین های مرطوب می روید. گیاهی است علفی و بوته ای با برگ های بیضی شکل و نوک تیز با دندانه های منظم و کوچک. این برگ ها بوی بسیار تند و تند و طعمی ترش و تلخ دارند که مدتی بعد از خوردن غذا احساس سرما در دهان ایجاد می کند. گیاه آجی در رفع سردرد و گیجی موثر است و از بِه آن برای سرماخوردگی و سرفه استفاده می شود. این گیاه طبع گرم دارد، ضد درد و کوفتگی عضلات، تقویت کننده اشتها و معده و رفع سکسکه است.

5. سوزانبر

رزماری که با نام‌های آویشن وحشی، آویشن خزنده و آویشن برکلند نیز شناخته می‌شود، یکی از ترکیبات سبزیجات دلال است. این گیاه معطر دارای گلهای کوچک بنفش و سفید است و از خانواده نعناعیان است. این گیاه حاوی پروتئین، ویتامین های A، B، C، D، E و K و مواد معدنی مانند فسفر، کلسیم، آهن، سدیم، منیزیم، پتاسیم، روی، مس، منگنز و گوگرد است و در درمان بسیاری از بیماری ها موثر است. . از خواص سنبر می توان برای درمان پا درد و سرمازدگی، بی اشتهایی، احتباس ادرار، سرفه، آسم، سکسکه، ناراحتی های معده، ناراحتی های عصبی و روانی، ضعف و خواب آلودگی، بیماری های کبدی، خار و روماتیسم، درد مفاصل و رفع ناخوشایند استفاده کرد. مشکلات بوی پا وی همچنین به میگرن و سردردهای عصبی اشاره کرد.

استفاده شده توسط سابجی دلال

سبزی دلال را می توان با کشک، ماست و خیار ترکیب کرد و یک دسر خوشمزه درست کرد و می توان آن را با غذاهای اصلی سرو کرد.

سبزی دلال را با گشنیز مخلوط کرده و با کاهو به عنوان پیش غذای خوشمزه سرو می کنند.

ترکیب سبزی دلال با میوه های ترش مانند پرتقال، سیب ترش، توت قرمز، کیوی، بادام و گوجه سبز طعم دلچسبی ایجاد می کند. در شمال گوجه خام بدون هسته را خرد می کنند و با سبزی دلال مخلوط می کنند تا غذای خوشمزه ای به نام آلوچه دشکن درست شود.

سبزی دلال را با نمک فراوان مخلوط کرده و با خیار میل می کنند تا طراوت خیار را متعادل کند.

در شمال از سبزی دلال برای تهیه غذاهایی مانند کباب ترشی و کال کباب استفاده می شود.

ترکیب سبزی دلال با زیتون پرورشی یک غذای لذیذ را ایجاد می کند که می توان آن را به عنوان غذای اصلی سرو کرد.

استفاده از دلال سبزی به مقدار کم در غذاهایی مانند کوکو سبزی و قورمه سبزی غذا را خوشمزه تر می کند.

 

‎اختلال یادگیری (Learning Disabilities) به مجموعه‌ای از اختلالات اشاره دارد که بر توانایی فرد در یادگیری و استفاده از مهارت‌های تحصیلی خاص تاثیر می‌گذارد. این اختلالات می‌توانند در زمینه‌های مختلفی همچون خواندن، نوشتن، ریاضیات و یا سایر مهارت‌های مرتبط با یادگیری ظاهر شوند. افراد مبتلا به اختلال یادگیری معمولا در محیط‌های آموزشی با چالش‌های بیشتری مواجه می‌شوند، اما با تشخیص درست و استفاده از روش‌های درمانی مناسب، می‌توانند به پیشرفت‌های چشمگیری دست یابند.

 

 

‎انواع اختلالات یادگیری

‎اختلالات یادگیری به چند دسته کلی تقسیم می‌شوند که هر‌کدام ویژگی‌ها و نشانه‌های خاص خود را دارند:

١. دیسلکسیا (Dyslexia): این نوع اختلال عمدتا بر توانایی فرد در خواندن و درک متون تاثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به دیسلکسیا ممکن است در شناسایی و تلفظ کلمات مشکل داشته باشند و یا نتوانند ارتباط منطقی بین صدا‌ها و حروف برقرار کنند.

٢. دیسگرافیا (Dysgraphia): دیسگرافیا به اختلالی اشاره دارد که در نوشتن و فرم دادن به حروف و کلمات تاثیر می‌گذارد. این افراد ممکن است در دست‌خط خود مشکلاتی داشته باشند و نوشتن برایشان فرآیندی کند و دشوار باشد.

٣. دیسکالکولیا (Dyscalculia): این نوع اختلال بر توانایی فرد در انجام محاسبات ریاضی و درک مفاهیم عددی تاثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به دیسکالکولیا ممکن است در یادگیری جدول ضرب، انجام محاسبات ساده و درک روابط بین اعداد مشکل داشته باشند.

٤. اختلالات پردازش شنیداری و بینایی: این اختلالات بر توانایی فرد در پردازش اطلاعات شنیداری و بینایی تاثیر می‌گذارند. به‌عنوان مثال، فرد ممکن است نتواند صدا‌های مختلف را به‌درستی تشخیص دهد یا در شناسایی و تفسیر تصاویر مشکل داشته باشد.

 

‎نشانه‌های اختلال یادگیری

‎تشخیص زودهنگام اختلالات یادگیری می‌تواند به درمان موثر‌تر و به موقع کمک کند. برخی از نشانه‌های معمول اختلال یادگیری عبارتند از:

• مشکلات مداوم در خواندن، نوشتن و ریاضیات
• دست‌خط نا‌مرتب و ناتوانی در درست‌نویسی
• فراموش کردن سریع مطالب آموخته‌شده
• مشکلات در پیروی از دستورات چندمرحله‌ای
• ناتوانی در تمرکز و توجه به وظایف تحصیلی

‎

 

درمان اختلال یادگیری

‎درمان اختلالات یادگیری باید به‌صورت فردی و براساس نیاز‌ها و توانایی‌های هر فرد تنظیم شود. برخی از روش‌های معمول درمان عبارتند از:

1. آموزش ویژه (Special Education): آموزش ویژه شامل روش‌های آموزشی خاصی است که برای کمک به افراد با اختلالات یادگیری طراحی شده‌اند. این‌روش‌ها ممکن است شامل تکنیک‌های تدریس خاص، استفاده از ابزار‌های کمک آموزشی و تنظیمات محیطی خاص باشند.
2. درمان‌های رفتاری و شناختی: این نوع درمان‌ها به فرد کمک می‌کنند تا مهارت‌های اجتماعی و رفتاری خود را بهبود بخشند و استراتژی‌های موثری برای مقابله با چالش‌های یادگیری بی‌اموزند.
3. استفاده از تکنولوژی‌های کمک آموزشی: استفاده از نرم‌افزارها و ابزار‌های دیجیتالی می‌تواند به افراد مبتلا به اختلال یادگیری کمک کند تا مهارت‌های تحصیلی خود را تقویت کنند. این ابزار‌ها ممکن است شامل نرم‌افزارهای خواندن، برنامه‌های ریاضی و ابزار‌های سازماندهی باشند.
4. حمایت خانوادگی و اجتماعی: خانواده و محیط اجتماعی نقش بسیار مهمی در حمایت از فرد مبتلا به اختلال یادگیری دارند. ایجاد یک محیط حمایتی و تشویق به موفقیت می‌تواند تاثیر قابل توجهی در بهبود وضعیت فرد داشته باشد.

‎سخن پایانی

مهم است که بد‌انیم افراد مبتلا به اختلال یادگیری می‌توانند با حمایت‌های مناسب، دریافت مشاوره از بهترین روانشناسان در کشور و استفاده از روش‌های درمانی موثر به موفقیت‌های بزرگی دست یابند. آگاهی و شناخت درست از این اختلالات می‌تواند به افراد کمک کند تا با چالش‌های خود بهتر مقابله کنند و پتانسیل‌های خود را به طور کامل به نمایش بگذارند.

تحصیل پزشکی در قبرس شمالی تقریباً 6 سال طول می کشد و می توانید مدرک بین المللی پزشکی عمومی خود را دریافت کرده و به کشور مورد نظر خود مهاجرت کنید. از آنجایی که دانشجویان همه کشورها از تحصیل خود در قبرس شمالی استقبال می کنند، تحصیل در رشته های کاربردی تر می تواند در آینده تضمین بیشتری برای شما داشته باشد. از آنجایی که تحصیل در این کشور نیازی به ویزا ندارد و دانشجویان ایرانی از بیشترین تعداد بورسیه تحصیلی در قبرس شمالی برخوردار هستند، تقاضا برای تحصیل در قبرس شمالی هر روز در حال افزایش است. هلدینگ داریو با توجه به اهمیت رشته پزشکی، اطلاعات جامعی را در مورد شرایط عمومی آموزش پزشکی در قبرس شمالی جمع آوری کرده است که ممکن است برای آموزش های آینده شما مفید باشد.

بهترین دانشکده های پزشکی در قبرس شمالی

اگرچه بسیاری از دانشگاه‌های قبرس شمالی به آموزش پزشکی می‌پردازند، اما سه دانشگاه برتر این کشور از نظر جذب دانشجویان پزشکی بالاترین رتبه را دارند. اگرچه بورسیه های خوبی برای تحصیل پزشکی در قبرس شمالی وجود دارد، اما هزینه تحصیل و یک سال زندگی شما می تواند تا 15000 یورو باشد. در زیر به شرایط تحصیل پزشکی در سه دانشگاه برتر قبرس شمالی می پردازیم که در رتبه بندی جهانی جایگاه های بهتری دارند.

شرایط آموزش پزشکی در قبرس شمالی

به طور کلی دانشگاه های قبرس شمالی نباید از دانشجویان آزمون ورودی بگیرند اما برای ورود به این رشته پرطرفدار قوانین و شرایطی وجود دارد. به عنوان مثال برای تعیین سطح زبان دانشگاه و توانایی علمی شما در درس زیست شناسی باید حداقل 75 از 100 در کنکور را کسب کنید و یکی از سه درس فیزیک، ریاضی یا شیمی باید A-level یا نمره ای باشد. 16 تا 20. اگر در قبرس شمالی در رشته پزشکی تحصیل می کنید، مدرک شما توسط وزارت بهداشت ایران به رسمیت شناخته نمی شود، اما توسط تمام کشورهای اتحادیه اروپا، آمریکا و کانادا به رسمیت شناخته می شود.

اما اگر می خواهید پس از تحصیل در رشته پزشکی به ایران بازگردید، باید مدرک تحصیلی بالاتر از پزشکی عمومی، یعنی از دانشگاه مورد تایید وزارت بهداشت ایران دریافت کنید. همچنین باید بدانید که خود قبرس شمالی می تواند به عنوان محل کسب و کار شما در نظر گرفته شود حداقل درآمد یک پزشک عمومی در این کشور حدود 15000 لیر است که درآمد معقول و مناسبی است. پس از حدود 5 سال کار، می توانید اجازه اقامت دائم در قبرس شمالی را نیز دریافت کنید

مزایای تحصیل پزشکی در قبرس شمالی

یکی از مزیت های تحصیل پزشکی در قبرس شمالی سرعت در فرآیند پذیرش می باشد. برای ورود به رشته مورد نظر تنها به ترجمه ریز نمرات و سوابق تحصیلی، عکس، پاسپورت یا شناسنامه و در صورت وجود مدرک زبان آیلتس یا تافل نیاز دارید. پس از ارسال مدرک خود برای کارشناسان هلدینگ داریو کافیست ضمن دریافت برترین بورسیه های دانشگاهی منتظر بمانید تا مراحل پذیرش شما در کمترین زمان ممکن به پایان برسد. در عین حال، مزایای کلی آموزش در قبرس شمالی را نباید نادیده گرفت، از جمله:

هزینه پایین زندگی در قبرس شمالی نسبت به سایر کشورهای مشابه از نظر اعتبار مدرک دانشگاهی

امنیت بالا و جرم و جنایت پایین در این کشور

ویزای همراه (همسر، فرزند) در دسترس است

نیازی به شرکت در کنکور یا قبولی در مدرک زبان نیست

زبان انگلیسی را بیاموزید و با سایر دانش آموزان ارتباط بین المللی برقرار کنید

امکان اخذ مجوز کار یا اقامت دائم پس از فارغ التحصیلی

مدارک دانشگاهی دارای اعتبار بین المللی هستند

تحصیل در دانشگاه های استاندارد با سیستم آموزشی مورد تایید آمریکا و انگلستان

سطح رفاه و امکانات رفاهی بالا در دانشگاه ها و خوابگاه های دانشجویی

توانایی کار در حین مطالعه تا 20 ساعت در هفته

معایب تحصیل پزشکی در قبرس شمالی

هر کشور و دانشگاهی دارای معایبی است که نمی توان آنها را از تحصیل پزشکی در قبرس شمالی پنهان کرد. به عنوان مثال محدودیت سنی برای تحصیل در رشته پزشکی زیر 30 سال است و مدارک تحصیلی باید در سطح A و تایید شده باشد. با این حال، برخی از دانشگاه ها برای دوره های پزشکی بورس تحصیلی در نظر نگرفتند و در نتیجه شهریه های بیشتری دریافت کردند. نقص دیگری که باید به آن اشاره کرد عدم تایید مدارک پزشکی در دانشگاه های قبرس شمالی ایران است. اما در مورد مشکلات آموزشی در قبرس شمالی باید به نکات زیر توجه کرد: euromy

مردمی که در این کشور زندگی می کنند زبان انگلیسی را نمی دانند

وسعت کوچک قبرس شمالی می تواند برای برخی افراد دشوار باشد

قبرس شمالی عضو اتحادیه اروپا نیست، بنابراین سفر به سایر کشورهای اروپایی به خصوص زمانی که دانشجو هستید دشوار است

 

سقط جنین یکی از وقایعی است که برای زنان ممکن است با شرایط مختلفی همراه باشد و علاوه بر اینکه فیزیولوژیکی، بلکه اثرات روانی نیز بر آن دارد. پس از این فرآیند، مراقبت های پس از سقط جنین اهمیت بسیاری دارند که به منظور بهبود سریع تر فیزیکی و روانی زنان پس از این تجربه، لازم است. این مقاله به بررسی مراقبت های پس از سقط جنین می پردازد و نکات مهم آن را بررسی می کند.

1. استراحت کافی

یکی از اولین مراقبت های پس از سقط جنین، استراحت کافی است. بدن زن پس از این فرآیند ضعیف شده و نیاز به استراحت دارد تا بتواند بهبود یابد و برای بارداری مجدد آماده شود.

2. مصرف مسکن

درد ناشی از عمل سقط می تواند زن را به شدت اذیت کند. مصرف مسکن ها می تواند به کاهش این درد کمک کند، اما قبل از مصرف هر گونه دارویی، بهتر است با پزشک مشورت شود.

3. تغذیه مناسب

تغذیه مناسب پس از سقط جنین نقش مهمی در بازیابی سلامتی زنان دارد. مصرف موادی که آهن بالایی دارند، از جمله گوشت قرمز، عدس، لوبیا، سبزیجات و سبوس، می تواند به بهبود سریع تر بدن کمک کند.

4. مراقبت های خانگی

برای کاهش درد شکم حاصل از سقط، استفاده از پدهای گرم کننده و ماساژ ملایم می تواند مفید باشد. همچنین، حتماً بهداشت فردی را رعایت کرده و دست و صورت خود را مداوم بشویید.

5. مراقبت های پزشکی

پس از سقط جنین، نیاز به مراقبت های پزشکی است. پزشک ممکن است نیاز به مراقبت های خاصی داشته باشد، بنابراین حضور منظم در مطب و پیگیری وضعیت سلامتی ضروری است.

6. مراقبت از وضعیت روانی

پس از سقط جنین، زنان ممکن است با مشکلات روانی مواجه شوند. احساس پشیمانی، افسردگی و اضطراب از جمله عوارض روانی این فرآیند هستند. برای مراقبت از وضعیت روانی، ممکن است نیاز به مشاوره روانشناسی یا پشتیبانی از خانواده و دوستان باشد.

7. پیگیری پریود

پس از سقط جنین، نواقص در چرخه پریود ممکن است رخ دهد. پیگیری دقیق از نوع و زمان پریودها و در صورت لزوم مشاوره با پزشک برای تشخیص هر گونه نواقص مهم است.

8. مراقبت از خونریزی

خونریزی پس از سقط جنین معمول است، اما در صورتی که خونریزی به میزان غیرطبیعی و یا مداوم باشد، حتماً به پزشک مراجعه شود.

9. آموزش های پس از سقط

زنان باید از پزشک خود آموزش های لازم را دریافت کنند، از جمله نکاتی برای پیگیری وضعیت بدنی و روانی خود و نکاتی که باید در صورت وقوع خونریزی یا درد شدید رعایت شوند.

جمع بندی

مراقبت های پس از سقط جنین برای بهبود سلامتی و روانی زنان بسیار اهمیت دارد. استراحت کافی، مصرف مسکن، تغذیه مناسب، مراقبت های خانگی و مراقبت های پزشکی، از جمله مراقبت هایی هستند که باید بعد از این تجربه حیاتی رعایت شوند. همچنین، باید به عوارض ناشی از سقط جنین، نظیر درد و خونریزی، توجه داشته و در صورت لزوم به بهترین پزشکان زنان و زایمان و نازایی در شهرهای مختلف مراجعه شود.

 

 

شیمی یکی از دروس اساسی و چالش‌برانگیز در رشته‌های مختلف علمی است. برای موفقیت در این درس، نیاز به رویکردهای خاص و تکنیک‌های موثر مطالعه داریم. در این مقاله، به بررسی روش‌های مطالعه شیمی  می‌پردازیم تا بتوانید به بهترین شکل ممکن در این درس پیشرفت کنید.

۱. برنامه‌ریزی منظم

یک برنامه‌ریزی منظم و دقیق می‌تواند نقش بسزایی در موفقیت شما داشته باشد. تعیین زمان‌های مشخص برای مطالعه و مرور مطالب شیمی، به شما کمک می‌کند تا مطالب را بهتر به خاطر بسپارید و درک کنید. به عنوان مثال فرض کنید در هفته دو روز را به مطالعه شیمی اختصاص دهید. دوشنبه‌ها را به مطالعه تئوری و پنجشنبه‌ها را به حل مسائل اختصاص دهید. این برنامه‌ریزی منظم باعث می‌شود تا مطالب به طور پیوسته مرور شده و در ذهنتان تثبیت شوند.

۲. استفاده از منابع متنوع

استفاده از منابع مختلف مانند کتاب‌های درسی، ویدیوهای آموزشی، و جزوات کمک‌آموزشی می‌تواند به درک بهتر مطالب کمک کند. هر منبع می‌تواند زاویه جدیدی از مفاهیم شیمی را به شما نشان دهد. به عنوان مثال برای درک بهتر واکنش‌های شیمیایی، می‌توانید ابتدا از کتاب درسی خود مطالب پایه را مطالعه کنید، سپس با مشاهده ویدیوهای آموزشی در یوتیوب، نحوه انجام واکنش‌ها را به صورت تصویری مشاهده کنید.

۳. خلاصه‌نویسی و یادداشت‌برداری

یادداشت‌برداری از مطالب مهم و خلاصه‌نویسی از فصل‌ها و مباحث مختلف، به شما کمک می‌کند تا مطالب را بهتر مرور کنید و در زمان امتحانات به راحتی به نکات کلیدی دسترسی داشته باشید. مثلا در هنگام مطالعه مبحث اسیدها و بازها، می‌توانید نکات مهم مانند تعاریف، تفاوت‌ها و مثال‌های مربوطه را در دفترچه‌ای مخصوص یادداشت کنید تا در زمان مرور سریع‌تر به آنها دسترسی داشته باشید.

۴. حل مسائل و تمرینات

حل تمرینات و مسائل مختلف شیمی یکی از بهترین روش‌ها برای تثبیت مطالب و درک عمیق‌تر مفاهیم است. با انجام تمرینات متعدد، می‌توانید نقاط ضعف خود را شناسایی و برطرف کنید. به عنوان مثال پس از مطالعه مبحث تعادل شیمیایی، می‌توانید با حل تمرینات موجود در انتهای فصل و نیز تمرینات اضافه از منابع دیگر، مفاهیم را به خوبی در ذهن خود جا بیندازید.

۵. مرور و بازبینی منظم

مرور منظم مطالب باعث می‌شود تا اطلاعات به حافظه بلندمدت منتقل شوند و در زمان امتحان به راحتی بتوانید آنها را به خاطر بیاورید. مثلا هر هفته یکبار مطالبی که در هفته گذشته مطالعه کرده‌اید را مرور کنید. این مرور منظم به شما کمک می‌کند تا مطالب قبلی را فراموش نکنید و پیوستگی بین مطالب را حفظ کنید.

۶. استفاده از فلش کارت‌ها

فلش کارت‌ها ابزارهای قدرتمندی برای مرور سریع و موثر مطالب هستند. می‌توانید از آن‌ها برای یادگیری تعاریف، فرمول‌ها و واکنش‌های شیمیایی استفاده کنید. به عنوان مثال برای یادگیری عناصر و ترکیبات شیمیایی، می‌توانید یک طرف فلش کارت نام عنصر یا ترکیب و طرف دیگر آن نماد شیمیایی یا فرمول مربوطه را بنویسید. با مرور منظم این فلش کارت‌ها، مطالب در ذهنتان تثبیت خواهد شد.

۷. تشکیل گروه‌های مطالعه

تشکیل گروه‌های مطالعه با همکلاسی‌ها و دوستان می‌تواند به شما در فهم بهتر مطالب کمک کند. مباحثه و تبادل نظر با دیگران باعث می‌شود تا مطالب را از زوایای مختلف ببینید و درک کنید. به عنوان مثال در گروه‌های مطالعه، می‌توانید هر هفته یک مبحث خاص را انتخاب کرده و درباره آن بحث کنید. هر عضو گروه می‌تواند یک بخش از مبحث را توضیح دهد و سپس سوالات و تمرینات مرتبط را با هم حل کنید.

۸. استفاده از تکنیک‌های یادگیری فعال

یادگیری فعال شامل روش‌هایی مثل پرسش و پاسخ، توضیح دادن مطالب به دیگران و استفاده از روش‌های خلاقانه برای درک مطالب است. این تکنیک‌ها می‌توانند به تقویت حافظه و درک عمیق‌تر مطالب کمک کنند. به عنوان مثال در مطالعه فیزیک با روش اصولی بعد از مطالعه یک مبحث، سعی کنید آن را به یک دوست یا همکلاسی توضیح دهید. این کار باعث می‌شود تا مطالب را بهتر درک کنید و نقاط ضعف خود را بشناسید.

۹. استفاده از نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های آموزشی

امروزه نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های متعددی برای یادگیری شیمی وجود دارد که می‌توانند به شما در یادگیری مفاهیم و حل مسائل کمک کنند. به عنوان مثال می‌توانید از اپلیکیشن‌هایی مثل Khan Academy، Quizlet و ChemDraw برای مطالعه و مرور مطالب شیمی استفاده کنید. این اپلیکیشن‌ها ابزارهای متنوعی مثل ویدیوهای آموزشی، فلش کارت‌ها و تمرینات تعاملی را در اختیار شما قرار می‌دهند.

۱۰. آزمون‌های شبیه‌سازی شده

شرکت در آزمون‌های شبیه‌سازی شده می‌تواند به شما کمک کند تا با ساختار و نوع سوالات آزمون‌های واقعی آشنا شوید و استرس آزمون را کاهش دهید. به عنوان مثال پس از مطالعه چند مبحث، یک آزمون شبیه‌سازی شده را از کتاب‌های کمک‌آموزشی یا منابع آنلاین انجام دهید. این کار به شما کمک می‌کند تا نقاط قوت و ضعف خود را بشناسید و بر روی بهبود آن‌ها کار کنید مطالعه شیمی نیازمند ترکیبی از برنامه‌ریزی و مرور منظم و کمک از مشاوران کنکور مثل مشاوره کنکور dourkhiz است. با پیروی از این نکات کلیدی، می‌توانید به طور مؤثری در این درس پیشرفت کنید و نتایج مطلوبی کسب کنید.

 

تشنج یا Seizures یک پدیده عصبی پیچیده است که می‌تواند در هر سن، جنس و پیش‌زمینه‌ای بروز کند. دوره‌های حملات شامل فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز می‌شود و طیف وسیعی از علائم را ایجاد می‌کند که از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است. در این مقاله، ما اطلاعات بسیار کامل و جامعی را درباره تشنج در اختیار شما قرار می‌دهیم و سعی می‌کنیم تمام جنبه‌های این عارضه پیچیده را بررسی کنیم. این مطلب جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد، در صورت مشکل به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید.

تشنج چیست؟

تشنج یک موج ناگهانی و کنترل‌نشده فعالیت الکتریکی در مغز است که منجر به اختلال موقتی در عملکرد طبیعی مغز می‌شود. این تخلیه الکتریکی غیرطبیعی می‌تواند منجر به علائم مختلفی شود؛ از تغییر هوشیاری و رفتارهای غیرعادی گرفته تا لرزش و اسپاسم عضلانی. حملات ممکن است یک‌بار اتفاق بیفتد، اما اگر دوباره تکرار شود، ممکن است فرد، مبتلا به صرع (یک اختلال عصبی مزمن که با تشنج‌های مکرر مشخص می‌شود) تشخیص داده شود.

علل تشنج

درک علل حملات برای تشخیص دقیق و مدیریت موثر آن بسیار مهم است. تشنج می‌تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد شود و شناسایی علت زمینه‌ای برای ارائه درمان مناسب ضروری است. در این‌جا برخی از دلایل رایج این اختلال را بررسی می‌کنیم.

صرع (Epilepsy)

صرع علت اصلی تشنج‌های مکرر است. این عارضه یک اختلال عصبی مزمن است که با عدم‌تعادل در فعالیت الکتریکی مغز مشخص می‌شود. اگرچه علت دقیق صرع اغلب ناشناخته است، اما می‌تواند تحت‌تأثیر عوامل ژنتیکی، آسیب‌های مغزی یا ناهنجاری در ساختار مغز قرار گیرد.

آسیب‌های مغزی (Brain Injuries)

صدمات تروماتیک مغزی ناشی از تصادف، افتادن یا سایر اشکال ضربه به سر می‌تواند خطر Seizures را افزایش دهد. تأثیر ضربه بر ساختار یا عملکرد مغز ممکن است منجر به تخلیه الکتریکی غیرطبیعی شود و Seizures را ایجاد کند.

عفونت (Infections)

عفونت‌هایی که بر مغز تأثیر می‌گذارند، مانند مننژیت یا آنسفالیت، می‌توانند باعث حملات شوند. التهاب ناشی از این عفونت‌ها می‌تواند فعالیت طبیعی مغز را مختل کند.

اختلالات متابولیک (Metabolic Disorders)

برخی از اختلالات متابولیک، مانند هیپوگلیسمی یا عدم‌تعادل در الکترولیت‌ها، می‌توانند باعث تشنج شوند. نوسانات سطح قند خون یا الکترولیت‌های ضروری مانند سدیم و کلسیم می‌تواند بر ثبات الکتریکی مغز تأثیر گذاشته و سبب حمله شود.

عوامل ژنتیکی (Genetic Factors)

برخی از افراد ممکن است استعداد ژنتیکی برای حملات داشته باشند. برخی مشکلات ژنتیکی یا جهش‌ها می‌توانند احتمال Seizures را افزایش دهند.

تومورهای مغزی (Brain Tumors)

وجود تومورها در مغز می‌تواند در عملکرد طبیعی این ارگان اختلال ایجاد کرده و باعث حملات شود. محل و اندازه تومور نقش به‌سزایی در بروز تشنج دارد.

قطع برخی از داروهای خاص (Drug Withdrawal)

قطع ناگهانی برخی داروها، به‌ویژه داروهایی که بر سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارند، می‌تواند منجر به حملات شود. این مشکل اغلب در افراد وابسته به موادی مانند الکل یا بنزودیازپین‌ها مشاهده می‌شود.

انواع تشنج

حملات می‌تواند به‌اشکال مختلف ظاهر شود که هر کدام ویژگی‌ها و علائم مشخصی دارند. درک انواع مختلف Seizures برای تشخیص دقیق و درمان مناسب بسیار مهم است. در این‌جا چند نوع رایج از این عارضه را بررسی می‌کنیم.

تشنج عمومی (Generalized Seizures)

این تشنج‌ها هر دو طرف مغز را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند و معمولاً سبب از دست‌دادن هوشیاری می‌شوند. انواع تشنج عمومی عبارتند از:

• حملات تونیک-کلونیک (Tonic-Clonic Seizures): با سفت‌شدن (فاز تونیک) و به‌دنبال آن تکان‌خوردن ریتمیک (فاز کلونیک) مشخص می‌شود.
• حملات ابسنس (Absence Seizures): دوره‌های کوتاه خیره‌شدن یا نبودن در حال، که اغلب به دلیل ماهیت ظریف آن‌ها مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

تشنج کانونی یا جزئی (Focal Seizures)

حملات کانونی از ناحیه خاصی از مغز منشأ می‌گیرد و ممکن است شامل از دست دادن هوشیاری باشد یا نباشد. انواع تشنج کانونی عبارتند از:

• حملات کانونی ساده (Simple Partial Seizures): شامل حرکت یا اختلالات حسی بدون از دست‌دادن هوشیاری است.
• حملات کانونی پیچیده (Complex Partial Seizures): شامل تغییر هوشیاری است و ممکن است منجر به حرکات تکراری و بی‌هدف شود.

تشنج عمومی ثانویه (Secondary Generalized Seizures)

این حملات در ناحیه خاصی از مغز شروع می‌شوند، اما سپس به کل مغز گسترش می‌یابند. آن‌ها اغلب به‌عنوان تشنج کانونی شروع شده و به‌نوع عمومی تبدیل می‌شوند.

تشنج آتونیک (Atonic Seizures)

حملات آتونیک که به.عنوان حملات قطره‌ای (drop attacks) نیز شناخته می‌شود، شامل ازدست‌دادن ناگهانی تون عضلانی است که منجر به سقوط یا افتادن فرد می‌شود.

تشنج میوکلونیک (Myoclonic Seizures)

با تکان یا انقباضات ناگهانی و مختصر عضلانی مشخص می‌شود. این حملات می‌توانند بر گروه‌های عضلانی خاصی تأثیر گذاشته یا کل بدن را درگیر کنند.

تشنج کلونیک ((Clonic Seizures

در حملات کلونیک، حرکات ریتمیک و مکرر در عضلات وجود دارد. این تشنج‌ها اغلب مرحله تونیک را در تشنج‌های تونیک-کلونیک بروز می‌دهند.

تشنج در کودکان

حملات در کودکان می‌تواند از نظر تظاهر و تاثیر بسیار متفاوت باشد. انواع خاصی از تشنج بیشتر در جمعیت کودکان مشاهده می‌شود و رویکرد تشخیص و درمان ممکن است متفاوت باشد. ملاحظات کلیدی در ایجاد این حملات در کودکان به‌شرح زیر هستند:

تب بالا

کودکان خردسال، به ویژه در سنین 6 ماه تا 5 سال، ممکن است دچار تشنج‌های ناشی از تب بالا شوند که در اثر افزایش سریع دمای بدن در طول یک بیماری ایجاد می‌شود که معمولاً ناشی از عفونت است.

عوامل ژنتیکی

برخی از کودکان ممکن است استعداد ژنتیکی برای حملات داشته باشند. برخی مشکلات، تغییرات ژنتیکی یا جهش‌ها می‌توانند حساسیت به حملات را به‎خصوص در کوکان کوچک‌تر بیشتر کند.

اختلالات رشدی

کودکان مبتلا به اختلالات رشدی مانند طیف اختلال اوتیسم یا فلج مغزی ممکن است در معرض خطر بیشتری برای این حملات باشند.

صدمات هنگام تولد

عوارض حین زایمان که منجر به کمبود اکسیژن یا ضربه به مغز نوزاد می‌شود، می‌تواند منجر به افزایش احتمال حملات در دوران نوزادی یا کودکی شود.

عفونت‌ها

عفونت‌هایی که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارند، مانند مننژیت یا آنسفالیت، می‌توانند منجر به حملات در کودکان شوند.

اختلالات متابولیک

برخی از اختلالات متابولیک که فرآیندهای شیمیایی طبیعی را در بدن مختل می‌کنند، می‌توانند باعث حمله شوند.

جراحت سر

ضربه به سر، که اغلب با تصادف یا سقوط اتفاق می‌افتد، می‌تواند باعث آسیب ساختاری به مغز و افزایش خطر حملات شود.

قطع دارو

نوزادان متولد‌شده از مادرانی که در دوران بارداری از داروهای خاصی استفاده کرده‌اند، ممکن است دچار تشنج شوند. علاوه بر این، ترک دارو در کودکان نیز می‌تواند منجر به حملات مکرر شود.

علت تشنج در جوانان چیست؟

نوجوانی دوره رشد سریع جسمی، عاطفی و عصبی است. اگرچه بسیاری از افراد در این گروه سنی از سلامت خوبی برخوردار هستند، برخی دیگر ممکن است مشکلات مختلفی از جمله تشنج را تجربه کنند که چالش‌های منحصر‌به‌فردی را در این مرحله حیاتی از زندگی برای آن‌ها ایجاد می‌کند. علل تشنج در نوجوانی شامل موارد زیر است:

صرع (Epilepsy)

صرع در نوجوانی ممکن است ایدیوپاتیک (با علت ناشناخته) یا مرتبط با عوامل ژنتیکی، آسیب‌های مغزی یا عفونت باشد.

تغییرات هورمونی (Hormonal Changes)

بلوغ باعث تغییرات هورمونی قابل‌توجهی می‌شود که می‌تواند بر عملکرد مغز تاثیر بگذارد. در برخی از نوجوانان، نوسانات هورمونی ممکن است به شروع حملات کمک کند.

آسیب‌های مغزی (Brain Injuries)

آسیب‌های مغزی ناشی از ضربه مغزی در دوران نوجوانی، چه به دلیل حوادث ورزشی باشد و یا تصادفات، می‌تواند خطر حملات را افزایش دهد.

عوامل ژنتیکی (Genetic Factors)

برخی از نوجوانان ممکن است به دلیل استعداد ژنتیکی زمینه‌ تشنج داشته باشند.

عفونت‌ها (Infections)

عفونت‌هایی که بر مغز تأثیر می‌گذارند، مانند آنسفالیت یا مننژیت، می‌توانند منجر به حملات شوند. نوجوانان ممکن است در معرض این عفونت‌ها قرار بگیرند و سلامت عصبی آن‌ها دچار مشکل شود.

کم‌خوابی و استرس (Sleep Deprivation and Stress)

تغییرات سبک زندگی و فشارهای تحصیلی در دوران نوجوانی می‌تواند به‌عواملی مانند کمبود خواب و استرس کمک کند که خود ممکن است آستانه حملات را کاهش دهند.

تاثیر تشنج نوجوانی بر زندگی روزمره نوجوان

این حملات در افراد نوجوان، می‌تواند تاثیرات زیادی را بر زندگی روزمره آن‌ها بگذارد. برخی از این تاثیرات به‌شرح زیر هستند.

مشکلات تحصیلی

حملات می‌تواند تمرکز و یادگیری را مختل کرده و مشکلات تحصیلی مختلفی را برای نوجوانان ایجاد کند. ارتباط منظم بین معلمان، کادر درمان و والدین برای ارائه حمایت‌های لازم، ضروری است.

تأثیرات اجتماعی و عاطفی

نوجوانان ممکن است به دلیل انگ مرتبط با تشنج، چالش‌های اجتماعی و عاطفی مختلفی را تجربه کنند. مشاوره، کمپین‌های درمان جمعی و دوستان خوب می‌تواند درک و پذیرش آن‌ها را تقویت کند.

محدودیت‌های رانندگی

در بسیاری از نقاط جهان، افراد با سابقه تشنج با محدودیت‌هایی در رانندگی مواجه می‌شوند که به‌طور بالقوه بر استقلال آن‌ها تاثیر می‌گذارد. نوجوانانی که دچار حمله می‌شوند، ممکن است برای رانندگی در سال‌های بعد، با محدودیت‌هایی روبرو شوند.

پایبندی به درمان

نوجوانان ممکن است با مصرف دارو مشکل داشته باشند. این امکان وجود دارد که نخواهند دارو بخورند و یا در دوز و زمان مصرف داروها سهل‌انگاری کنند. والدین و مربیان باید در این زمینه دقت لازم را داشته باشند.

تشخیص و مدیریت

کنترل و درمان حملات در نوجوانی نیازمند یک رویکرد جامع‌نگر است. با توجه به چالش‌های منحصر‌به‌فرد ناشی از عوامل عصبی و روانی، لازم است درمان نوجوانان با هماهنگی کامل کادر درمان، والدین و مربیان پیگیری شود تا این عارضه با کم‌ترین تاثیر بر فرآیند رشد و گذار به دوران بزرگسالی همراه باشد.

منظور از تشنج خفیف چیست؟

حملات خفیف به یک دوره تشنج با تأثیر محدود بر آگاهی و رفتار فرد اشاره دارد. انواع مختلف تشنج را می‌توان به‌عنوان خفیف توصیف کرد. در این‌جا انواع حملات خفیف را بررسی می‌کنیم.

تشنج جزئی ساده (Simple Partial Seizures)

حملات جزئی ساده که به‌عنوان focal onset aware seizures نیز شناخته می‌شوند، شامل فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در ناحیه خاصی از مغز می‌شوند. این حملات معمولاً منجر به از دست دادن هوشیاری نمی‌شوند و فرد ممکن است احساسات، حرکات یا حالات تغییر‌یافته را تجربه کند.

حملات ابسنس (Absence Seizures)

حملات ابسنس، خفیف در نظر گرفته می‌شوند؛ به این معنا که اغلب کوتاه هستند و ممکن است فقط علائم ظریفی مانند خیره‌شدن را شامل شوند. با این حال، این حملات باز هم می‌توانند بر آگاهی فرد تأثیر گذاشته و به‌شکل مکرر رخ دهند.

حملات میوکلونیک (Myoclonic Seizures)

حملات میوکلونیک، که با تکان‌های ناگهانی و مختصر عضلانی مشخص می‌شوند، عموماً خفیف در نظر گرفته می‌شوند، زیرا شامل از دست دادن طولانی‌مدت هوشیاری که در سایر انواع تشنج مشاهده می‌شود، نیستند. اگرچه اصطلاح «خفیف» برای توصیف برخی از حملات استفاده می‌شود، اما لازم است که توجه داشته باشید که هر تشنجی می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر زندگی فرد داشته باشد. حتی حملات خفیف ممکن است باعث ناراحتی و اختلال در فعالیت‌های روزانه شوند. تشخیص مناسب، درمان و مراقبت‌های پزشکی مداوم برای مدیریت موثر این عارضه اهمیت زیادی دارد. نباید خفیف‌بودن حملات سبب شود آن‌ها را دست‌کم گرفته و یا در درمان آن‌ها کوتاهی کنید.

عوارض بعد از تشنج

حملات تشنج می‌توانند عواقب و عوارض مختلفی را به‌همراه داشته باشد که بر سلامت کلی فرد تأثیر می‌گذارد. درک این عوارض بالقوه برای مراقبت جامع و مدیریت حملات بسیار مهم است.

صدمات و سقوط

حملات می‌تواند منجر به از دست‌دادن کنترل عضلانی و هوشیاری شوند که خود می‌توانند سبب آسیب‌های ناشی از زمین‌خوردن باشد. افراد ممکن است در اثر حملات دچار کبودی، شکستگی یا صدمات سر شوند که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

وضعیت پستیکتال (Postictal State)

پس از تشنج، افراد ممکن است حالت پستکتال را تجربه کنند که با گیجی، خستگی، سردرد یا درد عضلانی مشخص می‌شود. این دوره از نظر مدت و شدت متفاوت است و تأثیر آن بر عملکرد روزانه می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.

تأثیر عاطفی و روانی

حملات ممکن است باعث ایجاد چالش‌های عاطفی و روانی شوند. افراد ممکن است احساس اضطراب، خجالت یا افسردگی کنند؛ به‌خصوص اگر حملات در ملاء عام رخ دهد. پرداختن به‌تأثیر عاطفی این عارضه برای رسیدگی به سلامت کلی روان بسیار مهم است.

اختلال شناختی

حملات مکرر، به‌ویژه اگر کنترل‌نشده باشد، می‌تواند سبب اختلال شناختی شود. ممکن است مشکلات حافظه، کمبود توجه و مشکلات یادگیری ایجاد شود که بر عملکرد تحصیلی و شغلی فرد تأثیر می‌گذارد.

انگ اجتماعی

حملات می‌تواند سبب انگ اجتماعی شود و منجر به انزوا و احساس بی‌کفایتی گردد. افزایش آگاهی و تقویت درک در جوامع می‌تواند به کاهش انگ مرتبط با صرع و تشنج کمک کند.

خطر ابتلا به صرع

حملات طولانی‌مدت یا متعدد که پشت سر هم رخ می‌دهند می‌توانند منجر به بیماری صرع شوند. این وضعیت نیاز به مداخله فوری برای جلوگیری از عوارض جدی از جمله آسیب مغزی دارد.

تشنج چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص تشنج شامل یک ارزیابی جامع توسط پزشک متخصص برای تعیین نوع، علت و مدیریت مناسب عارضه است. فرآیند تشخیص معمولاً شامل موارد زیر است:

سابقه بالینی

جمع‌آوری تاریخچه دقیق پزشکی ضروری است. اطلاعات در مورد دفعات، مدت و ویژگی‌های حملات و همچنین، هرگونه محرک احتمالی، بینش‌های مهمی را ارائه می‌دهد.

معاینه جسمی

یک معاینه فیزیکی کامل، با تمرکز بر ارزیابی‌های عصبی، به شناسایی علائم یا علل مرتبط با حملات کمک می‌کند. این معاینات ممکن است شامل ارزیابی رفلکس‌ها، هماهنگی و عملکردهای حسی باشد.

الکتروانسفالوگرام (EEG)

EEG یک ابزار تشخیصی کلیدی است که فعالیت الکتریکی مغز را ثبت می‌کند. الگوهای غیرطبیعی یا spikes در EEG می‌تواند به تایید وجود تشنج و ارائه اطلاعات در مورد نوع آن کمک کند.

تصویربرداری

تصویربرداری از مغز، مانند MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی) یا CT (توموگرافی کامپیوتری)، برای شناسایی ناهنجاری‌های ساختاری، تومورها یا ضایعاتی که ممکن است در حملات نقش داشته باشند، انجام می‌شود.

آزمایش خون

آزمایش خون ممکن است برای بررسی عوامل متابولیک یا ژنتیکی که می‌تواند با حملات مرتبط باشد انجام شود. این آزمایشات به رد برخی شرایط و ارائه اطلاعات تشخیصی اضافی کمک می‌کند.

نظارت تصویری

نظارت تصویری شامل ضبط رفتار فرد در هنگام حملات است. این کار به ارتباط علائم بالینی با یافته‌های EEG کمک می‌کند و به پزشک اجازه می‌دهد تا انواع مختلف تشنج را از هم تمایز دهد.

تست تحریکی (Provocative Testing)

در برخی موارد، پزشک ممکن است از آزمایش‌های تحریکی مانند محرومیت از خواب یا محرک‌های بصری خاص برای ایجاد حملات و مشاهده ویژگی‌های آن‌ها استفاده کند.

ارزیابی روانشناسی عصب شناختی (Neuropsychological Testing)

ارزیابی روانشناسی عصب شناختی ممکن است برای ارزیابی عملکردهای شناختی و شناسایی هر ناحیه از اختلال مرتبط با حملات انجام شود. در این رویکرد مشترک، متخصصان مغز و اعصاب، صرع‌شناسان و سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی برای تشخیص دقیق و ارائه برنامه درمانی باهم همکاری می‌کنند. هدف نه تنها تایید وجود حملات، بلکه تعیین علت آن‌ها و هدایت استراتژی‌های مدیریت موثر برای بهبود کیفیت زندگی فرد است.

روش‌های درمان تشنج در بزرگ‌سالان

درمان تشنج در بزرگ‌سالان، به ویژه هنگامی که با صرع همراه است، شامل یک رویکرد جامع با هدف کنترل حملات، به‌حداقل‌رساندن عوارض جانبی و افزایش کیفیت کلی زندگی است. انتخاب روش‌های درمانی تحت‌تأثیر عواملی مانند نوع حملات، فراوانی آن‌ها، علت زمینه‌ای و ملاحظات سلامت فردی است.

داروهای ضدصرع

داروهای ضد‌صرع (AEDs) یا Antiepileptic drugs اولین و رایج‌ترین درمان برای بزرگ‌سالان مبتلا به تشنج است. این داروها با تثبیت فعالیت الکتریکی در مغز عمل می‌کنند. انتخاب نوع AED به‌نوع حملات و پاسخ فردی بستگی دارد و ممکن است بر اساس اثربخشی و عوارض جانبی تغییر یابد.

رژیم کتوژنیک

رژیم کتوژنیک، با چربی زیاد و کربوهیدرات کم، در برخی از بزرگ‌سالان مبتلا به صرع اثربخشی نشان داده است؛ به‌ویژه زمانی‌که داروها ناکافی هستند. این رژیم باعث ایجاد حالت کتوز می‌شود، متابولیسم انرژی مغز را تغییر داده و دفعات حملات را کاهش می‌دهد.   بیشتر بخوانید:سیاتیک چیست؟ علائم و روش های درمان آن

تحریک عصب واگ (VNS)

VNS یا Vagus Nerve Stimulation یک روش جراحی است که شامل کاشت دستگاهی است که عصب واگ را تحریک می‌کند و می‌تواند به‌طور بالقوه شدت و دفعات حملات را کاهش دهد. این روش برای افراد مبتلا به صرع مقاوم به درمان که به‌خوبی به داروها پاسخ نمی‌دهند، در نظر گرفته می‌شود.

تحریک عصبی پاسخ‌گو (RNS)

RNS یا Responsive Neurostimulation یک گزینه درمانی پیشرفته است که شامل کاشت دستگاهی است که فعالیت مغز را نظارت می‌کند. هنگامی که فعالیت غیرطبیعی تشخیص داده می‌شود، دستگاه، تحریک هدفمند را برای جلوگیری از شروع تشنج انجام می‌دهد.

جراحی صرع

برای افراد مبتلا به انواع خاصی از تشنج که به دارو مقاوم است، ممکن است جراحی صرع در نظر گرفته شود. این جراحی با حذف یا تغییر بخشی از مغز که مسئول ایجاد تشنج است، انجام می‌شود و هدف از آن بهبود کنترل حملات بدون آسیب‌رساندن به عملکردهای حیاتی است.

اصلاح سبک زندگی

سبک زندگی، از جمله الگوهای خواب، مدیریت استرس و اجتناب از محرک‌های حملات، نقش مهمی در مدیریت تشنج دارند. اطمینان از خواب کافی، مدیریت استرس، و شناسایی و اجتناب از محرک‌های خاص می‌تواند به کنترل بهتر این عارضه کمک کند.

پیگیری منظم و تنظیم دارو

پیگیری درمان در کنترل این عارضه بسیار مهم است. لازم است بیمار در جلسات منظمی ویزیت شده و داروها و سایر اقدامات درمانی مورد نیاز مجددا تنظیم گردد. این پیگیری به‌کنترل حملات کمک می‌کند و در عین حال عوارض جانبی را به‌حداقل می‌رساند.

روش‌های درمان تشنج در کودکان

درمان این عارضه در کودکان نیازمند رویکردی مدبرانه و فردی با در نظر گرفتن عواملی مانند سن کودک، سلامت کلی و تأثیر حملات بر رشد و زندگی روزمره است.

داروهای ضد‌صرع

مشابه بزرگ‌سالان، داروهای ضد‌صرع اغلب اولین خط درمان برای این عارضه در کودکان است. انتخاب دارو بر اساس نوع حملات، سن کودک و عوارض احتمالی انجام می‌شود. نظارت و تنظیمات منظم برای بهینه‌سازی درمان ضروری است.

رژیم کتوژنیک

رژیم کتوژنیک را می‌توان برای کودکان مبتلا به صرع در نظر گرفت، به‌ویژه زمانی که حملات به‌خوبی با دارو کنترل نمی‌شود. ترکیب غذاهای پرچرب و کم‌کربوهیدرات می‌تواند تأثیر مثبتی بر دفعات حملات داشته باشد.

تحریک عصب واگ (VNS)

VNS ممکن است یک گزینه برای کودکان مبتلا به صرع مقاوم باشد که یک رویکرد غیردارویی برای مدیریت حملات ارائه می‌دهد. همان‌طور که اشاره شد، این روش شامل کاشت دستگاهی است که عصب واگ را تحریک می‌کند.

تحریک عصبی پاسخگو (RNS)

این روش درمانی در کودکان کم‌تر رایج است. اما تحریک عصبی پاسخ‌گو (RNS) ممکن است برای کودکان مبتلا به صرع کانونی که به‌خوبی به داروها پاسخ نمی‌دهند، در نظر گرفته شود. همان‌طور که اشاره شد، دستگاه کاشته‌شده بر فعالیت مغز نظارت کرده و تحریک هدفمند را انجام می‌دهد.

جراحی

جراحی یک گزینه بالقوه برای کودکان مبتلا به انواع خاصی از حملات است که به‌اندازه کافی به دارو پاسخ نمی‌دهند. تصمیم برای انجام عمل جراحی پس از بررسی دقیق سلامت کلی کودک و تأثیر بالقوه آن بر عملکردهای شناختی و رشدی انجام می‌شود.

اصلاح سبک زندگی

اصلاحات سبک زندگی در مدیریت حملات کودکان بسیار مهم است. حفظ الگوهای خواب ثابت، مدیریت استرس، و شناسایی و اجتناب از محرک‌ها به کنترل بیماری کمک می‌کند.

آموزش و حمایت خانواده

آموزش و حمایت از خانواده کودک جزء جدایی‌ناپذیر از مدیریت تشنج کودکان است. اطمینان از این‌که والدین و مراقبان به‌خوبی از وضعیت کودک، برنامه‌درمانی و موارد اضطراری احتمالی مطلع هستند، مراقبت کلی کودک را بهبود می‌بخشد.

تفاوت تشنج و صرع چیست؟

اصطلاحات «تشنج» و «صرع» اغلب به‌جای یکدیگر استفاده می‌شوند؛ با این حال، آن‌ها به جنبه‌های مشخصی از طیف مشکلات عصبی مربوط به فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز اشاره دارند.

تشنج (Seizure)

تشنج عبارت است از بروز گذرا علائم و نشانه‌های ناشی از فعالیت عصبی غیرطبیعی، بیش از حد یا هم‌زمان در مغز. این عارضه می‌تواند به روش‌های مختلفی از جمله حملات، تغییر هوشیاری یا اختلالات حسی ظاهر شود. Seizureها اغلب بر اساس ویژگی‌ها، مانند عمومی یا کانونی‌بودن، طبقه‌بندی می‌شوند و می‌توانند در پاسخ به محرک‌های خاص رخ دهند و یا بدون هیچ تحریکی ایجاد شوند.

صرع (Epilepsy)

صرع یک اختلال عصبی مزمن است که با تشنج‌های مکرر و غیرقابل تحریک مشخص می‌شود. برخلاف یک حمله منفرد، صرع زمانی تشخیص داده می‌شود که فرد دو یا چند تشنج بدون تحریک را تجربه کند. صرع می‌تواند علل مختلفی داشته باشد، از جمله عوامل ژنتیکی، آسیب‌های مغزی، عفونت‌ها یا ناهنجاری‌های رشدی. ضروری است که پزشک متخصص، صرع را از سایر بیماری‌هایی که ممکن است باعث حملات شوند، تشخیص دهد.

چگونه به فرد در حال تشنج کمک کنیم؟

دیدن این‌که فردی که دچار حمله شده است می‌تواند ناراحت‌کننده باشد؛ اما دانستن این‌که چگونه با آرامش از او حمایت کنیم، بسیار مهم است. در این‌جا مراحل کمک به فردی که دچار حمله شده است را بررسی می‌کنیم.

حفظ آرامش

خودتان را آرام نگه دارید تا بتوانید بر کمک‌کردن به فرد تمرکز کنید. بیشتر حملات کوتاه هستند و خود‌به‌خود برطرف می‌شوند. بنابراین لازم نیست نگران باشید.

اطمینان از ایمنی بیمار

اگر فرد دراز نکشیده است، او را به‌آرامی روی زمین بخوابانید تا از آسیب ناشی از زمین‌خوردن جلوگیری کنید. محیط اطراف را از نظر وجود هرگونه اجسام تیز یا خطرناک بررسی کنید و اگر چنین اجسامی در محیط هستند، آن‌ها را کنار بگذارید.

قرار دادن چیزی زیر سر بیمار

برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی، یک جسم نرم، مانند یک ژاکت تا‌شده یا کوسن را زیر سر او قرار دهید.

بیمار را به پهلو بچرخانید

برای کمک به بازشدن راه هوایی و جلوگیری از خفگی، فرد را به پهلو بچرخانید. این کار همچنین، می‌تواند تخلیه مایعات از دهان را تسهیل کند.

بازکردن دکمه لباس‌های تنگ

برای اطمینان از این‌که فرد به راحتی تنفس می‌کند، لباس‌هایی که به گردن بیمار فشار وارد می‌کنند را بیرون آورده و یا دکمه آن‌ها را باز کنید.

زمان تشنج

به زمان شروع حمله توجه کنید. اگر تشنج بیش از پنج دقیقه طول کشید، یا اگر حمله دیگری بلافاصله شروع شد، به‌دنبال کمک پزشکی اورژانسی باشید.

حرکات را محدود نکنید

از مهار حرکات فرد خودداری کنید. اجازه دهید تشنج به‌طور طبیعی ادامه یابد.

ایجاد اطمینان خاطر

پس از پایان حمله، با آرامش با فرد صحبت کنید. به او کمک کنید تا توانایی‌های خود را بازیابد و آرامش خود را حفظ کند.

همراه بیمار بمانید

تا زمانی که فرد کاملا هوشیار شود در کنار او بمانید. برخی از افراد ممکن است پس از حمله احساس سردرگمی یا خستگی کنند.

در صورت نیاز به‌دنبال مراقبت پزشکی باشید

اگر اولین حمله فرد است یا اگر مشکل تنفسی دارد، دچار آسیب شده یا اگر تشنج دیگری فوراً به‌دنبال اولی رخ داده است، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید.

در برخورد با فرد دچار تشنج باید از انجام چه اقداماتی پرهیز کرد؟

اگرچه کمک‌کردن به بیمار مهم است، اما باید از انجام برخی اقدامات پرهیز کنید تا هم از ایمنی فردی که دچار حمله شده و هم افرادی که به او کمک می‌کنند، مطمئن شوید.

دست‌های بیمار را نگیرید

از مهار حرکات فرد خودداری کنید. اجازه دهید حمله به‌طور طبیعی ادامه یابد.

از قرار‌دادن اشیا در دهان بیمار خودداری کنید

این یک تصور اشتباه اما رایج است که افراد فکر می‌کنند قراردادن اشیا در دهان فرد، از گاز‌گرفتن زبانش جلوگیری می‌کند. در واقع، این کار می‌تواند باعث آسیب شود و سبب شکستن دندان‌ها و یا مسدود‌شدن راه‌های هوایی گردد.

روی شخص آب نریزید

ریختن آب روی فردی که دچار حمله شده کمکی نمی‌کند و ممکن است منجر به عوارض بیشتری شود.

خودداری از ترس

اگرچه احساس نگرانی طبیعی است، ترس بیش از حد می‌تواند توانایی شما را برای حمایت موثر مختل کند. تا حد امکان آرام باشید.

از نیروی اضافی استفاده ننمایید

از اعمال نیروی بیش از حد برای نگه‌داشتن فرد در جای خود خودداری کنید. اجازه دهید حرکات بدون مداخله غیرضروری رخ دهد.

علت تشنج ناشی از تب چیست؟

حملات ناشی از تب که به‌عنوان «تشنج تب» نیز شناخته می‌شود، نوع خاصی از حملات است که در کودکان رخ می‌دهد و با تب همراه است. این حملات عمدتاً با افزایش سریع دمای بدن، معمولاً به دلیل عفونت، ایجاد می‌شوند. عفونت‌های رایجی که ممکن است منجر به این عارضه شوند عبارتند از عفونت‌های تنفسی، عفونت‌های گوش و بیماری‌های ویروسی. این حملات معمولاً در کودکان بین سنین 6 ماه تا 5 سال و به‌طور ناگهانی رخ می‌دهد. آن‌ها معمولا کوتاه هستند و چند دقیقه طول می‌کشند. خطر حملات ناشی از تب، به‌جای دمای مطلق، با افزایش سریع دما مرتبط است. این حملات معمولاً خوش‌خیم در نظر گرفته می‌شوند و آسیب عصبی طولانی مدت ایجاد نمی‌کنند.

تشنج در خواب ممکن است؟

حملات می‌توانند در طول خواب رخ دهند. به این نوع حملات «تشنج‌های شبانه» گفته می‌شود. آن‌ها انواع مختلفی دارند و شامل حملات کانونی، تشنج‌های تونیک-کلونیک ژنرالیزه و انواع جزئی پیچیده هستند. برخی از افراد ممکن است حملاتی داشته باشند که توسط عوامل خاص مرتبط با خواب، مانند محرومیت از خواب، الگوهای خواب نامنظم، یا اختلالات خواب مانند آپنه خواب ایجاد می‌شود. این حملات می‌توانند در هر مرحله از خواب رخ دهد؛ از جمله خواب «حرکت غیرسریع چشم» (NREM) و خواب «حرکت سریع چشم» (REM). نظارت بر الگوهای خواب از طریق ابزارهایی مانند EEG شبانه می‌تواند به شناسایی حملات کمک کند. از طرف دیگر، صرع شبانه به‌شکل خاصی از صرع اطلاق می‌شود که در آن حملات عمدتاً یا منحصراً در طول خواب رخ می‌دهد. تشخیص این عارضه بدون استفاده از ابزارهای تشخیصی، ممکن است چالش‌برانگیز باشد. افرادی که حملات شبانه را تجربه می‌کنند باید اقدامات ایمنی مانند استفاده از نرده‌های تخت و اجتناب از خوابیدن بر روی سطوح مرتفع را در نظر بگیرند.

بعد از تشنج چه اتفاقی می‌افتد؟

حالت پستکتال (postictal state) به زمان پس از تشنج اشاره دارد. درک آن‌چه در این مرحله اتفاق می‌افتد برای ارائه حمایت مناسب و اطمینان از سلامت فردی که دچار حمله شده است، بسیار مهم است.

تغییرات آگاهی

حالت پستکتال اغلب با تغییر در آگاهی همراه است. ممکن است فرد گیج، بی‌حوصله یا خواب‌آلود به نظر برسد. این مرحله می‌تواند از نظر مدت‌زمان متفاوت باشد و از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.

علائم فیزیکی

علائم فیزیکی در حالت پستکتال ممکن است شامل ضعف عضلانی، خستگی، سردرد و درد عضلات باشد. این علائم می‌تواند احساس خستگی جسمی و روحی را تشدید کند.

تغییرات عاطفی

افراد ممکن است طیف وسیعی از احساسات را در حالت پستکتال تجربه کنند؛ از جمله احساس اضطراب، ناامیدی یا حتی سرخوشی. پاسخ‌های عاطفی می‌تواند به‌طور گسترده‌ای بین افراد متفاوت باشد.

اختلال حافظه

اختلال حافظه در حالت پستیکتال شایع است. ممکن است فرد در به خاطر آوردن وقایع منتهی به حمله یا خود حمله مشکل داشته باشد.

دوره نقاهت

مدت زمان وضعیت پستکتال متفاوت است و افراد ممکن است برای بهبودی کامل به زمان نیاز داشته باشند. استراحت، هیدراتاسیون و محیطی آرام می‌تواند به بهبودی کمک کند.

نیاز به پشتیبانی

در طول وضعیت پستکتال، افراد ممکن است نیاز به حمایت داشته باشند. فراهم‌کردن یک محیط آرام و درک بیمار می‌تواند به‌کاهش اضطراب و سردرگمی او کمک کند.

چگونه می‌توانم متوجه شوم که به تشنج مبتلا هستم؟

افراد مبتلا به تشنج یا صرع اغلب می‌توانند تا حدودی مشکل خود را تشخیص دهند. میزان آگاهی فرد از بیماری متفاوت است و تا حد زیادی به نوع حملاتی که تجربه می‌کند و سطح هوشیاری او در طول و بعد از تشنج بستگی دارد.

آگاهی در هنگام حملات

در برخی موارد، افراد در طول انواع خاصی از حملات، که به‌عنوان تشنج‌های کانونی آگاه یا ساده جزئی (focal aware or simple partial seizures) شناخته می‌شوند، هوشیار باشند. در این شرایط، فرد تشخیص می‌دهد که اتفاقی غیرعادی برایش رخ داده است.

آگاهی پستیکال

پس از تشنج، افراد اغلب وارد حالت پستیکال می‌شوند که می‌تواند شامل گیجی، خستگی و اختلال حافظه باشد. در این دوره ممکن است متوجه شوند که به‌تازگی دچار حمله شده‌اند. با این حال، سطح آگاهی و توانایی یادآوری جزئیات می‌تواند متفاوت باشد.

تشخیص هاله

برخی از افراد هاله‌ها را تجربه می‌کنند. این هاله‌ها می‌توانند به‌صورت تغییرات بصری، ادراکات حسی یا تغییرات عاطفی ظاهر شوند. تشخیص این هاله‌ها قبل از شروع حملات، یک هشدار کوتاه به افراد می‌دهد. توجه به این نکته ضروری است که همه افراد مبتلا به صرع یا تشنج در طول این رویدادها هوشیار نیستند و برخی ممکن است اصلاً حمله را به‌خاطر نداشته باشند. علاوه بر این، آگاهی از این عارضه می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله نوع حملات، سطح هوشیاری فرد در طول رویداد و وجود هاله‌ها قرار گیرد. اگر فردی مشکوک به حمله یا علائم مشابه صرع است، لازم است که به‌دنبال ارزیابی پزشکی باشد. ارزیابی کامل توسط یک متخصص مغز و اعصاب یا متخصص صرع می‌تواند منجر به تشخیص دقیق شود.

آیا می‌توان قبل از تشنج متوجه وقوع آن شد؟

برای برخی از افراد مبتلا به این عارضه، بروز علائم هشداردهنده یا «هاله قبل از تشنج» (auras) فرصت ارزشمندی را برای انجام اقدامات پیشگیرانه و افزایش ایمنی کلی فراهم می‌کند. اگرچه همه افراد این سیگنال‌های پیش‌بینی‌کننده را تجربه نمی‌کنند، اما کسانی که این علائم را دارند، می‌توانند از آن بهره ببرند و وضعیت خود را برای حملات تنظیم کنند. برخی از علائم یا هاله‌ها به‌شرح زیر هستند:

اختلالات بینایی

اختلالات بینایی قبل از حملات، از جمله چشمک‌زدن چراغ‌ها، تاری دید، یا دیدن الگوهای غیرعادی، از علائم هشدار‌دهنده رایج هستند. شناخت این نشانه‌های بصری می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را در مورد حملات قریب‌الوقوع در اختیار افراد قرار دهد.

تغییرات حسی

تغییر در ادراک حسی، مانند بوها یا طعم‌های عجیب، ممکن است از جمله علائم هشدار‌دهنده باشد. این هاله‌های حسی، بینش‌هایی را در مورد حمله آتی ارائه می‌دهند و امکان آماده‌شدن را برای بیمار فراهم می‌کنند.

تغییرات عاطفی یا شناختی

هاله‌ها می‌توانند به‌صورت تغییرات احساسی یا شناختی از جمله احساس ترس، دژاوو یا سردرگمی ظاهر شوند. تشخیص این تغییرات در خلق‌و‌خو یا الگوهای فکری ممکن است نشانه یک حمله قریب الوقوع باشد.

احساسات فیزیکی

احساسات فیزیکی مانند گزگز، بی‌حسی یا احساس سنگینی می‌‎توانند به عنوان علائم هشدار‌دهنده محسوب شوند. این احساسات ممکن است در قسمت‌های خاصی از بدن رخ دهد و اطلاعات ارزشمندی در مورد محل یا نوع حمله قریب الوقوع ارائه دهد.

تغییرات سیستم خودمختار

تغییرات اتونوم، از جمله تغییرات در ضربان قلب، تعریق، یا علائم گوارشی ممکن است قبل از حملات رخ دهد.

آگاهی زمانی

برخی از افراد ممکن است قبل از وقوع حملات دچار تغییراتی در آگاهی در مورد زمان شوند. این تغییر در ادراک می‌تواند به‌عنوان یک علامت هشدار‌دهنده ارزشمند عمل کند.

نوسانات خلقی

نوسانات خلقی، تغییرات ناگهانی در احساسات، یا احساسات شدید ممکن است در برخی افراد مقدم بر حملات باشد. درک این تغییرات عاطفی به افراد و مراقبان آن‌ها کمک می‌کند تا حمله احتمالی را پیش‌بینی کرده و به‌طور موثری به آن پاسخ دهند.

هاله‌های حرکتی

در برخی موارد، هاله‌ها ممکن است شامل حرکت‌های پیچیده، مانند رفتارهای تکراری یا خودکارسازی (automatisms) باشد.

سخن آخر

در این مقاله، مسائل مختلف مربوط به صرع و تشنج، از جمله انواع مختلف تشنج (کانونی، عمومی، ابسنس) و وضعیت پستیکال و تشخیص علائم هشداردهنده مانند هاله‌ها را بررسی کردیم. به‌طور کلی، توانمندسازی افراد برای تشخیص علائم، جستجوی به موقع تشخیص و همکاری با پزشک برای مدیریت موثر این عارضه بسیار مهم است. همچنین، توجه به این مطلب ضروری است که یک بار تشنج به معنای صرع نیست، بلکه اگر این حملات ادامه یابد و بدون محرک رخ دهد، پزشک متخصص احتمال صرع را تشخیص خواهد داد.

توهم

یک اختلال روان‌پریشی‌ می باشد و در واقع نداشتن تصوری صحیح از چیزی و هم چنین شنیدن صداهای غیر واقعی یا دیدن تصاویر غیر منطقی و واقعی که البته افراد مبتلا به توهم حتی خود را در حال تجربه‌ی یک اتفاق هم درک می‌کنند. اما واقعیت این است که هیچ‌کدام از اتفاقات روی نداده است و تمام این‌ها حاصل تخیلات فرد است. این مطلب جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد، در صورت مشکل به دکتر روانشناس و دکتر روانپزشک مراجعه کنید.

انواع توهم چیست؟

1- توهم ذهنی

توهمات ذهنی تصورات نادرستی که فرد از اطرافیان و محیط پیرامون دارد. –توهمات اروتومانیک: در این توهمات فرد خیال می‌کند کسی عاشق اوست و معمولا هم یک فرد مشهور منظور توهمات فرد است. -توهمات حسادت: احساس  به وجود رقیب یا خیانت در رفتار همسر یا همکار می‌کند. -توهمات آسیب:  در واقع متصور می‌گردد که کسی قصد جان و یا آسیب به وی را متصور می‌شود.

2- توهم شنیداری

توهم شنیداری در کودکان معمولا با شنیدن صداهای غیر واقعی در سنین 3-6 سال رخ می‌دهد. توهمات اسکیزوفرنی جوانی است که چند سال زودتر بروز کرده است و نباید آن را با شیطنت یا خیال پردازی اشتباه گرفت.

4- توهم بینایی

فرد مبتلا به توهم بینایی لکه‌ی روی لباس را به شکل یک حیوان درنده می‌بیند یا چراغ چشمک زن و افرادی را می‌بیند که وجود خارجی ندارند. توهم بعد از سکته‌ی مغزی یکی از عوارض آزاردهنده است که در تمام افراد رخ نمی‌دهد ولی درصورت بروز با علائم بینایی همراه است و برای بیمار و اطرافیان آزار دهنده است.

4- توهمات بویایی

در واقع فرد بوهای غیر قابل قبول و غیر منطقی را استشمام می‌کند و برای شخص خطرناک و تهدیدآور است.

5- توهم چشایی

چشیدن طعم و مزه‌های غیر ممکن در مثلا غذای خود، مانند چشیدن طعم خون یا مدفوع در غذا.

6- توهم لامسه

احساس داشتن حرکت موجودات مختلف بر روی پوست و بدن.

دلایل توهم

شرایط زندگی دلایلی است که منجر به بروز توهم می‌شود. سبک زندگی ناسالم با مصرف مواد مخدر، مشروبات الکی یا استفاده از داروهای خاص فرد را در شرایط ناایمن قرار می‌دهد. و از اصول مهمی که در سلامت روان تاثیر دارد توجه به بهداشت روان و برقراری ارتباط‌های سالم با اطرافیان و محیط پیرامون است.

افسردگی پس از زایمان

علائم افسردگی بعد از زایمان مانند دیگر افسردگی‌ها با کاهش اشتها، تغییر در خلق و خو و میل به گوشه گیری بروز می‌کند. افراد مبتلا به این عارضه در پرستاری از نوزاد یا خودشان دچار مشکل می‌شوند و البته امکان توأمان شدن توهم و افسردگی با هم جود دارد که سپس منجر بر روان‌پریشی مانند توهمات دیداری و شنوایی شود.  در این مواقع فرد صداهای غیر معمول می‌شنود یا چیزهای غیر معمول می‌بیند و درصورتی‌که مورد توجه قرار نگیرد منجر به آسیب به نوزاد یا خود فرد می‌شود.

اضطراب توهم‌زا

فرد ممکن است درک مشکل و مواجهه با آن را نداشته باشد و دچار توهم می‌شود. پس بهترین راه یادگیری شیوه‌های مهار اضطراب و حفظ آرامش است. توهم ناشی از استفاده از دارو -داروهای توهم زا LSD و PCP -کلوزاپین و کلوزریل -هالوپریدول -سرووکل -ژئودون -کلروپرومازین خوراکی و تزریقی -فلوفنازین -اولانزاپین -تیوتیکسن -ریسپریدون -ریسپرداین

توهم و اعتیاد به مواد مخدر و الکل

با مصرف الکل و مواد مخدر فرد دچار برخی توهامات و نیز به وسیله چنین توهماتی فرد ممکن است دست به کارهای ناشایست و جبران ناپذیری بزد که هر گز نتوان جبران کرد و توهمی که به این علت ایجاد می‌شود بیشتر توهم بینایی است، اما ممکن است انواع دیگری از توهم تجربه شود. حشیش، گل، ماری‌جوانا فرد را دچار توهم می‌کنند.

اختلالات خواب و توهم

اختلال خواب در واقع سبب می‌گردد تا فرد زمان بیدار شدن توانایی حرکت نداشته باشد و یا نیز در هنگام خواب کارهای غیر معقول انجام دهد. البته این اختلال با دارو قابل درمان است.

توهم دمانس در پیری

دمانس اختلالی است که مغز در پردازش قوات شنوایی و بینایی قادر به تشخیص درست نیست و فرد تصور می‌کند که صدای همسر سابق و یا فرزندان کوچک خود در گذشته را دارد می‌شنود.   بیشتر بخوانید:درمان خانگی برای استرس چیست؟

توهم وسواس فکری

این اختلال اضطرابی همراه با رفتارها و افکار غیر قابل کنترل است. این افراد کارهایی مانند شستن دست و لباس، مرتب کردن لباس و یا موارد دیگر را به صورت پشت سرهم تکرار می‌کنند و نیز ممکن است دارای افکار آزار دهنده دائمی چنان باز بودن در و حمله و هجوم دزد را در ذهن داشته باشند.

توهم در چه کسانی شایع‌تر است؟

اعضای خانواده ای که  به این بیماری مبتلا هستند و در واقع کروموزوم‌ها در انتقال عامل توهم و هذیان از والدین به فرزندان نقش دارند. البته عامل محیط نیز بر توهم تاثیر گذار است. تغییر شرایط زندگی در مهاجرت، ابتلا به افسردگی به دلیل شکست‌های عاطفی یا مالی می‌تواند سبب بروز توهم شود.

تشخیص اختلالات توهم

از آنجا که بیماری‌هایی چنان توهم با روان و روح افراد در ارتباط است و چون این بیماری و اختلال چون بیماری جسمی نیست که علائمی داشته باشد که فرد به طور عادی توانایی تشخیص آن را داشته باشد و با مراجعه به پزشک و با بررسی رفتار وی و صحبت از توهمات پی به بیماری برده می شود و درمان مناسب انتخاب می گردد.

درمان توهم

توهم از مشکلات و اختلات روانی است که می‌توان آن را درمان کرد. راه درمان و مقابله با توهم با دارو و مشاوره‌ی روانپزشکی است.

درمان دارویی توهم

-فلوفنازین -هالوپریدول -آریپیپرازول -آریپیپرازول لاروکسیل -آسناپین -تیوتیکسن -لاکسپین -برکسپیپرازول -کاریپرازین -پالیپریدون -پالیپریدون پالمیتات -کوئیتاپین -تریلافون -زیپرازیدون -لاکسپین -پرفنازین -تیوردازین

مشاوره با روانشناس برای درمان توهم

ممکن است برخی از مشکلات توهم از طریق روان درمان گری و نیز مشاوره با پزشک متخصص و روان شناس حل گردد و از آن جایی که شخصی که دچار توهم می گردد اضطراب بالایی دارد و در نتیجه‌ی تشدید بیماری دچار توهم می‌گردد درصورتی‌که شیوه‌ی کنترل هیجان را بیاموزد یا ریشه‌ی مشکلات را در جلسات روان‌درمانی بیاید وضعیت بهتری خواهد داشت. البته علاوه بر فرد بیمار خانواده‌ی او نیز باید تحت مشاوره قرار بگیرند.

عوارض اختلالات توهم‌زا

–در اثر توهم ممکن است آسیب جسمی به خود یا اطرافیان بزنند. -افراد مبتلا به توهم ممکن است در اثر توهم یا هذیان به افسردگی مبتلا شوند. -توهمات باعث می‌شود از اطرافیان فاصله بگیرند و روابط اجتماعی محدود شود. -خشونتی که در رفتار بیماران وجود دارد ممکن است در سطح اجتماع موجب ایجاد درگیری یا مشکلات قانونی شود.

توانایی جلوگیری از توهم

با توجه به این مسئله که توانایی جلوگیری از توهم وجود ندارد و باید در صورت بروز بلافاصله اقدامات لازم انجام گردد تا از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری گردد.

زمان مراجعه به پزشک

در هنگام شنیدن و یا دیدن چیزی غیر معقول که دیگران توانایی دیدن آن را ندارند و نیز با بالا رفتن تعداد دفعات این حالات باید به پزشک مراجعه نمود.

 

وسواس یک وضعیت روانی است که با افکار تکراری و ناخودآگاه همراه است و می‌تواند به‌شدت زندگی روزمره فرد را تحت تأثیر قرار دهد. این وضعیت روانی که بسیاری از افراد با آن مواجه می‌شوند، می‌تواند بر ارتباطات اجتماعی، عملکرد شغلی فرد و کیفیت زندگی او تأثیر بگذارد. وسواس فکری، ایده‌ها یا تکانه‌های مداوم و اغلب مزاحم هستند. اکثر مردم می‌دانند که وسواس‌هایشان بیش‌ازحد است؛ اما نمی‌توانند آن‌ها را کنترل کنند یا دست‌کم این‌طور فکر می‌کنند که توانایی کنترل آن‌ها را ندارند. این مطلب جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد، در صورت مشکل به دکتر روانشناس و دکتر روانپزشک مراجعه کنید. از آنجایی که این اخلال‌ها ناخواسته و آزاردهنده هستند، معمولاً باعث اضطراب می‌شوند. این مقاله در مورد وسواس، از جمله انواع، علل، روش‌های مقابله و گزینه‌های درمانی بحث خواهیم کرد. با ما همره باشید.

وسواس چیست؟

وسواس یک وضعیت ذهنی است که با تکرار فکرهای ناخواسته و نگران‌کننده همراه است که به افراد احساس استرس و ناامنی می‌دهد. OCD ممکن است در افراد به‌صورت فکری یا عملی ظاهر شود. وسواس فکری افکار، تصاویر و تکانه‌هایی هستند که به‌صورت مرتب، خارج از کنترل و علی‌رغم میل باطنی در ذهن فرد تکرار می‌شوند. به‌عنوان مثال حالتی را تصور کنید که فرد مدام فکر می‌کند دستانش آلوده است و برای رفع آلودگی، آن‌ها را مدام می‌شوید. وسواس فکری، اصرار یا تصاویر ذهنی مکرر است که مزاحم و ناخواسته هستند. OCD فرد را بسیار مضطرب می‌کند و فرد برای تسکین این اضطراب، به اجبار کارهایی را انجام می‌دهد. اجبارها تشریفات یا رفتارهایی هستند که به‌طور موقت ناراحتی فرد را در مورد یک حرکت یا فکر ناخواسته خنثی می‌کنند. افراد مبتلا به OCD ممکن است وسواس، اجبار یا هر دو را داشته باشند. اکثر مردم درجاتی از علائم وسواسی مانند افکار مزاحم را در مقطعی از زندگی خود تجربه می‌کنند. افکار مکرر و ناخواسته به‌ویژه در مواقع استرس رایج هستند. با این حال، اکثر افرادی که گاه‌به‌گاه افکار مزاحم دارند، دچار OCD نمی‌شوند. افراد مبتلا با انجام یک عمل خاص، مانند شستن دست‌ها، چک کردن (درها، قفل‌ها، اجاق‌ها و غیره)، شمردن یا پرسیدن سؤالات تکراری، به دنبال کاهش تنش درونی خود هستند. وسواس‌ها معمولاً در کنار موضوعات خاص اضطراب‌آور، مانند ترس از آسیب، بیماری و بدشانسی و همچنین چیزهای نامناسب یا اشتباه قرار می‌گیرند. همه وسواس‌ها می‌توانند باعث ناراحتی عاطفی قابل توجهی شوند، عزت‌نفس شما را کاهش دهند و در توانایی شما برای عملکرد عادی در روابط، کار یا مدرسه اختلال ایجاد کنند.

ریشه وسواس چیست؟

وسواس‌ها معمولاً هیچ دلیل ریشه‌ای واحدی ندارند و ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی هستند:

• ژنتیک: طبق مطالعات، حدود ۴۵ تا ۶۵ درصد از علائم OCD را می‌توان به عوامل ژنتیکی نسبت داد.
• تروما: تجربه تروما، مانند سوء‌استفاده یا خیانت، یک عامل خطر مهم برای OCD است. علاوه بر این، بسیاری از افراد مبتلا به OCD دارای اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) هستند.
• تربیت والدین: والدینی که مضطرب هستند یا خودشان OCD دارند، حالات خود را تا حدی از طریق ژنتیک و تا حدی از طریق محیط خانه و رفتارهایشان به فرزندان خود منتقل کنند.
• استرس: مطالعات نشان می‌دهد که رویدادهای استرس‌زای زندگی، به‌ویژه در دوران کودکی، اغلب نقش مهمی در ایجاد OCD دارند.

• ناهنجاری‌های مغزی: مطالعات تصویربرداری انجام‌شده بر روی افراد مبتلا به OCD، بیش فعالی را در مناطقی از مغز که در کنترل تکانه، تنظیم هیجانی و تصمیم‌گیری دخیل هستند، نشان داده است.
• سایر شرایط: تخمین زده می‌شود ۶۹ درصد از افراد مبتلا به OCD یک یا چند بیماری همراه (همزیستی) شامل شرایط سلامت روانی، مانند اختلال اضطراب فراگیر (GAD)، اختلال افسردگی اساسی (MDD) و اختلالات تیک مانند سندرم تورت (TS) دارند.

شدت وسواس

میزان گرایش فرد به افکار یا اعمال وسواسی متفاوت است. اگر شخص ساعات زیادی از زمان خود را به افکار یا اعمال وسواسی اختصاص دهد، به OCD فکری یا عملی شدید دچار است. به‌عنوان مثال، اگر کسی بیش از ۲ ساعت برای حمام رفتن صرف کند، احتمالاً درگیر OCD شدید است. معیار شدت وسواس فکری، میزان اختلالی است که وسواس در زندگی روزمره افراد ایجاد کرده است.

انواع وسواس

انواع OCD در حالت کلی به دو دسته بزرگ فکری و عملی تقسیم می‌شوند. برای آشنایی بیشتر و بهتر با انواع OCD، در ادامه با مثال‌هایی برای این نوع رفتارها آشنا خواهیم شد:

OCD‌های فکری شایع

در ادامه به برخی از وسواس‌های فکری شایع پرداخته شده است:

۱. وسواس آلودگی و وسواس نجس و پاکی

• مایعات بدن (مثل: ادرار و مدفوع): فرد در این حالت مدام نگران است که با مایعات بدن خود یا دیگران آلوده شود. این حالت به OCD آلودگی معروف است.
• میکروب/ بیماری (مثل: ایدز، سرطان و …): نگرانی مفرط از انتقال بیماری‌ها یا ایدز از طریق تماس با اشیاء یا افراد.

۲. نگرانی درباره از دست دادن کنترل خود

• ترس از آسیب زدن به خود و دیگران: فرد در این حالت می‌ترسد که به دلیل یک اقدام غیرقابل پیش‌بینی، به خود یا دیگران آسیب بزند.
• ترس از آمدن تصاویر وحشتناک و خشن به ذهن: نگرانی از اینکه افکار ترسناک یا خشن به ذهن آمده و امکان عمل به آن‌ها را داشته باشند.
• ترس از توهین کردن و زدن حرف‌های رکیک در جمع: فرد در این حالت مدام نگران است که در جمع توهین کند یا حرف‌های نامناسب بزند.
• ترس از دزدیدن اشیاء: نگرانی از دست دادن کنترل بر اشیاء شخصی و ترس از دزدیده شدن آن‌ها.

۳. نگرانی درباره آسیب زدن به دیگران

• ترس از مسئول بودن برای رخ دادن اتفاقات بد: نگرانی از اینکه فرد به دلیل اقدامات یا تصمیمات خود باعث وقوع اتفاقات ناخواسته شود.
• ترس از آسیب زدن به کسی به‌دلیل بی‌احتیاطی

۴. وسواس‌های مرتبط با کمال‌گرایی

• OCD تقارن: فرد در این حالت درگیر وسواس ترتیب و تقارن شی‌ءها در محیط خود است.
• ناتوانی در تصمیم‌گیری برای نگه داشتن اشیاء یا دور انداختن آن‌ها
• ترس از گم کردن چیزهای مهم

۵. وسواس جنسی

• افکار یا تصاویر جنسی ممنوع: افراد ممکن است از افکار یا تصاویر جنسی خود نگران شوند و این موضوع به‌عنوان OCD جنسی شناخته می‌شود.
• افکار یا تخیلات جنسی درباره دیگران
• افکار آزاردهنده در مورد رفتار خشونت‌آمیز جنسی با دیگران: نگرانی از اینکه به دیگران آسیب جنسی وارد کنند.

 

۶. وسواس‌های مذهبی

• نگرانی در مورد زیر سؤال بردن خدا یا توهین به مقدسات

۷. وسواس‌های دیگر

• نگرانی بیش از حد در مورد درست و غلط بودن امور اخلاقی: نگرانی از اینکه اقدامات و افکارشان با اصول اخلاقی درست مطابقت دارد یا خیر.
• افکار بدبینانه در مورد خوش‌شانسی یا بدشانسی اعداد و رنگ‌های خاص
• OCD موفقیت: فرد در این حالت مدام خود را تحت فشار قرار می‌دهد تا حتماً موفق شود و با شکست، به‌شدت ناامید می‌شود.

وسواس‌های عملی شایع

این نوع اختلال به انجام عملیات خاص یا افکاری منجر می‌شود که افراد برای کاهش اضطراب خود دست به انجام آن‌ها می‌زنند. در زیر، با انواع OCD عملی رایج آشنا می‌شوید:

۱. وسواس شستشو

• شستن دست‌ها بیش‌ازحد معمول یا با روش خاص (مثلاً ۱۰ بار).
• طولانی‌کردن فعالیت‌هایی مانند دوش گرفتن، مسواک زدن یا دستشویی رفتن به دلیل قوانین خاصی که برای انجام آن‌ها، از سوی خود فرد تعیین شده است.

۲. وسواس چک کردن

• چک کردن مداوم برای اطمینان از عدم وارد آمدن آسیب به دیگران یا عدم وقوع اتفاقات بد.
• چک کردن اینکه هیچ اشتباهی انجام نشده باشد.

۳. وسواس تکرار

• تکرار فعالیت‌های روزمره.
• تکرار حرکات بدنی مثل ضربه‌زدن با انگشت یا چشمک‌زدن.

۴. وسواس‌های عملی ذهنی

• مرور ذهنی وقایع به‌منظور جلوگیری از وقوع آسیب.
• دعاکردن برای جلوگیری از آسیب دیدن خود یا دیگران.

۵. وسواس‌های عملی دیگر

• سؤال پرسیدن مداوم برای اطمینان‌گیری از دیگران.
• OCD نظم و ترتیب: فرد در این حالت به‌صورت دائم در حال تمیز کردن و قرار دادن وسایل در جای مخصوص خود است. حرکت دادن جزئی و ناچیز وسایل و نامرتب‌بودن، این افراد را بسیار ناراحت، مضطرب، عصبی و حتی پرخاشگر می‌کند.

تست وسواس فکری

تست وسواس فکری برای تشخیص OCD توسط متخصصان حوزه روان‌شناسی یا روان‌پزشکی اجرا می‌شود. این تست‌ها معمولاً به‌صورت مصاحبه، پرسشنامه‌ها یا مشاهده رفتارها صورت می‌گیرند. در ادامه شما را با یک سری سؤالات نمونه وسواس فکری مورد استفاده در این اختلال، آشنا می‌کنیم: ۱. آیا شما افکار تکراری دارید که نمی‌توانید از ذهن خود دور کنید؟ ۲. آیا افکار شما به‌شدت ناخوشایند و اضطراب‌آور هستند؟ ۳. آیا احساس می‌کنید که باید به‌صورت مکرر برخی از اعمال را انجام دهید تا از افکار ناخوشایند خود خلاص شوید؟   بیشتر بخوانید:درمان خانگی برای استرس چیست؟ ۴. آیا احساس می‌کنید که اگر اعمال خاصی را انجام ندهید، چیزی بدی اتفاق می‌افتد؟ ۵. آیا افکار شما به‌شدت واقع‌گرا یا بیش‌ازحد نگران‌کننده هستند؟ ۶. آیا افکار شما به‌صورت پیوسته و مداوم در ذهن شما حضور دارند و نمی‌توانید از آن‌ها دوری کنید؟ ۷. آیا احساس می‌کنید که اعمال خود را به‌دلیل وسواس فکری انجام می‌دهید؟ ۸. آیا وسواس فکری بر کیفیت زندگی روزمره شما تأثیر گذاشته است؟ همچنین تست‌های آنلاین بسیاری وجود دارند که درصد و سطح OCD شما را با انجام دادن آزمون‌ها و پرسیدن سؤالاتی، اندازه می‌گیرند.

درمان وسواس فکری

درمان OCD معمولاً شامل ترکیب مداخلات روان‌پزشکی و روان‌شناختی است. در زیر توضیحاتی در مورد رویکردهای مختلف درمان وسواس فکری آورده شده است:

درمان وسواس عملی

ممکن است احساس کنید که وسواس‌ها از کنترل شما خارج هستند؛ اما راه‌های زیادی برای مقابله با این حالات وجود دارد:

• گروه‌های حمایتی: شرکت در گروه‌های حمایت از همتایان برای افراد مبتلا به OCD یا افکار مزاحم می‌تواند به شما کمک کند کمتر احساس تنهایی کنید. شرکت در گروه‌های حمایتی با افرادی که با مشکلات مشابه روبرو هستند، امکان تبادل تجربیات و پشتیبانی را فراهم می‌کند.
• پرهیز از مواد مخدر و الکل: بسیاری از افراد مبتلا به OCD دارای اختلال مصرف مواد (SUD) نیز هستند. اگر مبتلا به OCD هستید، بهتر است مصرف مواد مخدر و الکل را تا حد امکان محدود کنید.
• عادات خواب خوب را تمرین کنید: بی‌خوابی اغلب افکار مزاحم را تشدید می‌کند. برای بهبود کیفیت خواب، عادات خواب سالم مانند رفتن به رختخواب هر شب و خاموش کردن تلفن خود را یک ساعت قبل از خواب انجام دهید.
• به‌طور منظم ورزش کنید: فعال ماندن به شما کمک می‌کند انرژی اضافی را بسوزانید و ذهن خود را از وسواس‌ها رهایی دهید. تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش منظم و حرفه‌ای حتی می‌تواند شدت علائم OCD را کاهش دهد.
• از یک برنامه خودیاری استفاده کنید: از کتاب‌های کار و تمرین‌های آنلاین گرفته تا برنامه‌های تلفن هوشمند، ابزارهای خودیاری زیادی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها برای نظارت بر الگوهای فکری وسواسی خود استفاده کنید.
• تمرکز حواس را تمرین کنید: ذهن آگاهی و تکنیک‌های ذهن-بدن، مانند یوگا و مدیتیشن، می‌توانند به شما در تمرکز و تسلط بیشتر بر حواس، کمک کنند.
• استرس را مدیریت کنید: استرس مزمن می‌تواند افکار را تحریک یا آن‌ها را بدتر کند. اگر مستعد تفکر وسواسی هستید، مهم است که استرس خود را مدیریت کنید.

درمان قطعی وسواس

در ادامه با روش‌های درمان قطعی این اختلال آشنا می‌شویم:

درمان رفتاری-شناختی (CBT)

ابتدا فرد با کمک تخصصی تری‌ترها و روان‌شناسان، وسواس‌ها و افکار تکراری خود را شناسایی و توصیف می‌کند. سپس افراد آموزش می‌بینند چگونه با افکار تکراری برخورد کرده و از آن‌ها دور شوند.

درمان الکتروکنولوژیک

استفاده از تکنولوژی‌های الکترونیکی مانند تحریک مغناطیسی تکراری (rTMS) به‌عنوان یکی از روش‌های جدید درمان OCD مطرح است.

مشاوره روان‌پزشکی

جلسات مشاوره و پشتیبانی از روان‌پزشکان و روان‌شناسان می‌تواند به فرد کمک کند تا با چالش‌های ذهنی خود بهتر کنار بیاید.

دارو

مصرف داروهای ضدافسردگی یا ضداضطراب در برخی موارد می‌تواند به کنترل نشانه‌های OCD کمک کند. دسته‌ای از داروهای شناخته‌شده به‌عنوان مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) که معمولاً برای درمان افسردگی استفاده می‌شوند، می‌توانند در درمان OCD نیز مؤثر باشند. دوز SSRI مورد استفاده برای درمان OCD اغلب بالاتر از دوز مورد استفاده برای درمان افسردگی است. طول درمان معمولاً شش تا دوازده هفته یا بیشتر طول می‌کشد تا نتایج کاملاً قابل مشاهده باشد. بیماران با علائم OCD خفیف تا متوسط بسته به ترجیح بیمار و توانایی‌های شناختی و سطح بینش وی، معمولاً با CBT یا دارو درمان می‌شوند. بهترین درمان OCD ترکیبی از CBT و SSRI است، به‌خصوص اگر علائم OCD شدید باشد.

درمان جراحی مغز و اعصاب

  برخی از مطالعات نشان می‌دهند که روش جراحی کپسولوتومی‌شکمی‌گاما، می‌تواند برای بیمارانی که به درمان‌های معمولی پاسخ نمی‌دهند و آسیب‌دیده‌اند، مؤثر باشد. این روش به‌دلیل تهاجمی‌بودن، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش با تحریک عمیق عصبی به کمک یک دستگاه کاشته‌شده در مغز انجام می‌شود.

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم شما را با مفهوم وسواس و انواع آن آشنا کنیم. اگر هر یک علائم بالا را در رفتارها و افکار فرد مشاهده می‌کنید، بهتر است هرچه سریع‌تر وی را با روش‌های ذکرشده، تحت درمان قرار دهید تا نتایج بهتری حاصل شود.